Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.2 465.jpeg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.
448
Bolesław.

(22 Lipca 1018 r.) wszedł do Kijowa. Owocem wyprawy było przyłączenie grodów czerwieńskich Polsce i utwierdzenie Świętopełka na kijowskim tronie. Od 1019 r. do skonu Chrobrego nastały lata pokoju; pracował wtedy dalej nad wewnętrznem urządzeniem kraju i zabezpieczeniem jego całości. Już dawno zamyślał B. o koronacji i, w celu uzyskania zatwierdzenia Stolicy Apostolskiej, wysyłał do Rzymu posłów, atoli cesarz rozstawił czaty, które zagrodziły im drogę. R. 1024 koronował się sam Bolesław; z rozkazu jego arcybiskup gnieźnieński dopełnił obrządku namaszczenia. Nietylko orężem, lecz związkami pokrewieństwa rozszerzał wpływ swój B. na południu, północy i wschodzie. W Węgrzech panowała jego rodzona ciotka Adelajda, rządziła roztropnie w zastępstwie nieudolnego męża i apostołowała gorliwie w przybranej ojczyźnie. Siostrę Sirytę czy Sigrydę wyswatał Chrobry za Eryka, króla szwedzkiego, który się ochrzcił, lecz wkrótce wrócił do pogaństwa. Syn ich Olaf był już gorliwym chrześcjaninem (Scholiasta Adama bremeń. 25, Adam bremeński II 36—37). Po śmierci pierwszego męża, zaślubiła Siryta Swenona, króla duńskiego, któremu powiła syna Kanuta, gorliwego krzewiciela chrześcjaństwa. W myśli też rozciągnięcia wpływu na Rusi, wydał Bolesław swą córkę za Świętopełka i wyprawił z nią do Kijowa biskupa kołobrzeskiego, Reinberna, który atoli zakończył tamże żywot w więzieniu. Bolesław okazywał wielką roztropność i przebiegłość w układach z nieprzyjaciołmi, posługując się w tém zręcznymi ludźmi. Dytmar wymienia pod 1016 r. posła, imieniem Stoigniewa, w inném zaś miejscu opata z Tuni (zapewne z Tyńca), który, według słów kronikarza, „mnich z ubrania, ale chytry lis w czynach, ztąd miłowany przez swego pana.“ Władca wielu prowincji, różniących się obyczajem i tradycją, nie spojonych jeszcze dość silnie węzłem nowej wiary, B. otaczał się radą złożoną z 12 mężów, którzy zapewne dzierżyli namiestniczą władzę w oddzielnych prowincjach. Ale liczny był poczet wyższych dostojników i dowódców wojsk i grodów, którzy zasiadali zazwyczaj około czterdziestu stołów, zastawianych na królewskim dworze. Z nimi radził król o potrzebach kraju, sądził sprawy, wydawał wyroki i rozkazy. Słuszny i prędki wymiar sprawiedliwości, pomimo surowości ustaw i srogich kar, jednał mu umysły poddanych. Tłumy otaczały go rycerzy, z którymi tak świetne odnosił zwycięztwa; narzekał atoli, że ma ich za mało. Każda prowincja dostarczała pewną ilość wojowników z rycerskiego, oraz z kmiecego stanu. Na granicach stawiał król warowne drewniane zamki. Wewnątrz kraju opatrywał obronne grody, nad niemi stawiał dowódców, którzy zarządzali zarazem opolem czyli kasztelanją. Na utrzymanie straży po zamkach, dostarczali mieszkańcy opola pewną ilość zboża. Wielki król i wojownik, gorliwy w sprawie rozkrzewiania wiary, nie był wolny od słabości swego wieku i hołdował jeszcze w części obyczajowi pogańskiemu. Ożeniony najprzód z córką margrabiego Rydgaga porzucił ją bez rozwodu. Drugą pojął Judytę, córkę króla Gejzy, która mu powiła syna Bezbraima czyli Ottona. Wkrótce porzucił Judytę, upodobawszy Emildę, córkę niejakiego rycerza Dobremira. Ta, gorliwa chrześcjanka, panowała najdłużej nad umysłem męża i powiła mu dwóch synów, Mieczysłsawa, Bolesława, i trzy córki (Dytmar IV 37). Atoli i Emilda ustąpić musiała miejsca innej. Pojął czwartą żonę Odę, córkę margrabiego Ekiharda którą mu zamówił syn Otto. Poślubił ją B. 1018 r. w czasie wielkiego