Przejdź do zawartości

Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.4 239.jpeg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Wystąpił problem z korektą tej strony.

kowie. D. zostawił wielką liczbę dowodów swej gorliwości religijnej. Oprócz tego, co uczynił jako egzekutor testamentu Zbigniewa Oleśnickiego, przyczynił się jeszcze do zaprowadzenia kanoników regularnych w Kłobucku (1454 r. Lib. benef. III 164), do uposażenia kollegjaty w NowymSądczu (1448 r. ib. I 544, 565—574), kupił z bratem swoim dom w Krakowie i oddał kapitule, aby służył na obrady konsystorskie i na archiwum (ib. I 186, 204; Łęlowski, Katal. II 113; cf. Zeissberg s. 251 n. 5); hojnie obdarzył kościół w Chotelu (Lib. benef. I 372, 418; Vita Dług.), mansjonarzy w Wiślicy (L. benef. I 429, 730; V,ta D.)\ będąc kanonikiem w Sandomierzu (ok. r. 1457), w należącej do jego kanonji prebendzie w Odąchowie, o 3 mile od Radomia, wystawił (1459) nowy kościół murowany, jakich nie bywało po wsiach (L. benef. I 344, 353, II 5 28; opis tego kościoła przez Eepkowskiego w Bibliot. warsz. 1865 r. II 101...); dla mansjonarzy w Sandomierzu wywindykował dawniejsze fundusze, od siebie dodał 600 grzywien, kupił dobra, wystawił domy na mieszkanie, a tym sposobem upadłą instytucję wskrzesi! i stał się jej nowym fundatorem r. 1474—78 (L. benef. I 39 3—99; cf. Zeissberg s. 255—56). Gorliwy czciciel św. Stanisława, nie mógł znieść opuszczenia, w jakiem pozostawało miejsce jego męczeństwa, kościół na Skałce (w Krakowie). W kościele tym odprawiała się Msza tylko w niedziele, piątki i soboty; fundusze kościoła znacznie przez tyle czasów zeszczuplały, a część ich do probostwa św. Florjana została wcieloną; D. zebrawszy dość znaczny fundusz, uposażył klasztor i osadził w nim paulinów (22 Czerw. 1472 r. Lib. benef. III 113... 194, II 268). W Szczepanowie, miejscu urodzenia św. Stanisława, swoim i zebranym funduszem wystawił nowy kościół murowany, w miejsce dawnego drewnianego, i hojnie we wszystkie potrzeby zaopatrzył (ib. I 26 8). Zamyślał o fundacji kartuzów, na którą już otrzyma! 14 64 r. pewien zapis od Jaua i Spytka z Melsztyna (Helcel, Starodawne prawa pol. pomniki, t. II Krak. 18 70 n. 3 738b), zakupił nawet w tym celu, wspólnie z drugim kanonikiom krak., grunta i zabudowania (Lętewski, Katalog II 3 9; cf. Kartuzi). Odkupił żydowski szpital i synagogę, będące blizko Collegium artistarum w Krakowie, i oddał te zabudowania cystersom, aby tam było kollegjum dla wszystkich zakonników (Vita Dług.; cf. Zeissberg s. 259 n. 6). Klaryskom krakowskim spalony klasztor odbudował (Łęlowski II 39; cf. Lepkowski w Bibl. warsz. 1865 II 117); przy katedrze krak. wikarjuszom zapisał 100 grzywien r. 146 3, na anniwersarz za duszę rodziców i stryja swego (Kalendarz krak. ap. Łętowski Katal. t. IV dodat. s. 52; ap. Bielowski Monum. II 910); psałterzystom odnowił dom 1480 r. (Łepkowski 1, c. s. 122). Przy uniwersytecie własnym kosztem odnowił bursę ubogich i rozszerzył przez zakupienie domu (Lib. benef. I 515); r. 1473 zakupił kamienicę i w niej założył „Collegium Longini pro canonistis“ (Zeissberg s. 2 60 n. 5); przyczynił się również do odnowienia bursy grochowej (prawników), jemu też po części zawdzięczała swoje istnienie bursa węgierska, a z bogatego księgozbioru jego różne kollegja korzystały (ib. s. 261 n. 1—6). Według Sędziwoja z Czechela (epilog przy J. Dl. Vita S. Stanislai, ap. Zeissberg s. 220 n. 5), D. sam będąc najlepszym autorem (egregius dictator), usilnie sprowadzał z Włoch cenne książki, czćm wiele wpłynął na wykształcenie współczesnego pokolenia: „plures’ libros in eadem (Italia) magno pretio congregasti, nec usąue modo desistis colligere: unde ex tuo