Przejdź do zawartości

Strona:Benedykt de Spinoza - Dzieła Tom I.djvu/13

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.
PRZEDMOWA OGÓLNA


do dzieł de Spinozy.




1. O biografji i osobistości de Spinozy[1]
(*1632 — †1677).


Stała się rzecz dziwna, że ten poskromca wzruszeń ludzkich, uczący rozpatrywać duszę — dla uspokojenia jej wzruszeń właśnie - jako część natury, "taksamo jak linje, figury i ciała", dał powód do tego, że wznieciły się najżywsze wzruszenia względem jego osoby i jego dzieł, bądź wrogie, bądź przyjazne. Wyraz "spinozysta" stał się synoninem

  1. Rozpowszechniona forma nazwiska "Spinoza" jest skrótem, zbyt mało usprawiedliwionym przez źródła. Przodkowie filozofa pisali się, przybrawszy nazwisko od miasteczka Espino w Portugalji: Espinosa, Espinoza, de Espinosa, de Espinoza, de Espinose, d'Espinose, Despinoza, rzadko Spinoza lub Spinosa. Rodzice filozofa podpisywali się: Despinoza. W dochowanych 8 podpisach filozofa i jednym facsimile mamy raz jeden: Spinoza, trzy razy: despinoza, pięć razy: de Spinoza. Na jedynym dziele, które on sam wydał, nie ukrywając się, podpisał się: de Spinoza, a na "Opera posthuma" przyjaciele podali: B. d. S. Na stemplu filozofa mamy również te litery. W aktach urzędowych, w kołach przyjaciół i przeciwników pisano: de Spinoza, czasem przez s i niekiedy opuszczając de. S. Dunin-Borkowski, który zbadał tę sprawę (Der junge De Spinoza, str. 81 i 86), przyjmuje, z wyjątkiem nagłówka swego dzieła (ob. str. V), formę: Despinoza jako najwłaściwszą, oświadczając wszakże, że dowolna i mało usprawiedliwiona forma: de Spinoza daje się przyjąć ze względu na podpisy filozofa.