Strona:Czary i czarty polskie oraz wypisy czarnoksięskie.pdf/136

i są, aby lud o Bogu nie zapomniał był, mogąc mieć pomoc od rzeczy naturalnych. Ta sama magia naturalna albo operuje rzeczy naturalne, dziwne pokazując skutki, albo niejako prorokuje, wieszczy, prognostykuje przez filozofię i matematykę; przez co różne się zimy tęgie pokazały, woły robione ryczały, węże krzykały, gołębie zrobione latały (u Persjusza, cap. 5, de Magia). Czasem przez magię naturalną z niebieskich influencji i aspektów, planet i gwiazd, niektórzy skutków spodziewa ją się dziwnych, niejakie pisma, charaktery, figury rysując, liczby pisząc, wierząc, że tym znakom, pismom ich, moc jest z niebieskich influencji komunikowana; co że bardzo sapit magią czartowską, od teologów nie jest rzeczą pozwoloną. Tak książę Gvisius w wojsku swojem heretyckiem, dość licznem a przecież zbitem, żadnego nie miał żołnierza, któryby na szyi jakich nie miał kartelusów, charakterów zabobonnych, jako się pokazało przy rewizji trupów, którzy, przez pactum z czartem uczynione, ufali owym charakterom, że na wojnie nie zginą. Ale czart, ociec kłamstwa, oszukał ich i odstąpił; wolał być panem dusz ich na wieki, niżeli panem słowa, im na czas danego. Tejże magii naturalnej przypisują vim imaginativam, że ona cudne sprawuje skutki, jako to, że w Wittemberdze matrona ciężarna, na trupa się za patrzywszy, trupiej twarzy płód wydała. W Isenaku białogłowa szczura porodziła, nim znienacka przestraszona. Za Mikołaja III papieża, matrona porodziła dziecię jak niedźwiedź kosmate, iż na obrazy się takie zapatrywała. Co wszystko może się stać per accidens albo przez sympatję, którą ma fantazja matki z potencją formującą: cokolwiek fantazja mocno uważa, potentia formatrix swym sposobem formuje.
 Do tejże magii naciągają magowie naturalni cokolwiek się dzieje z spojrzenia, głosu, tchnienia, pocałowania, z czego cudne skutki dzieją się, jako to: z przyłożenia gołej chustki do rany ją leczącej, co zowią artem S. Anselmi, Włosi zowią gentiliam S. Catharinae aut S. Pauli, a Belgowie zowią Feriae 6-tae Parasceves taki plaster; miłość z zapatrywania się; uroki z pojrzenia baby; zwierciadła zarażenie przez patrzącą weń białogłowę na czas swój chorą; z patrzenia galgali, alias wilgi ptaka, na chorego człeka na żółtaczkę, polepszenie zdrowia z śmiercią ptaka; namazując miecz maścią, zwaną armarium, ciętego nie-