Przejdź do zawartości

Strona:Dzieła M. T. Cycerona tłum. Rykaczewski t. 3 Mowy.djvu/161

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Wystąpił problem z korektą tej strony.

bramy Celimontańskiej przybyłem, gdzie mój wyzwoleniec najął był przed dwoma dniami dla sławnego imperatora mieszkanie, które gdyby wolne nie było, rozbiłbym namiot na polu Marsowem. Tymczasem, Cezarze, łubom pogardził tryumfalnemi wozy, pozostał w domu pieniądz i pozostanie. Rachunki skarbowi ciągle zdawałem, jak przepisuje twe prawo, ale w niczem innem nie byłem twemu prawu posłuszny. Jak poznasz te rachunki, zobaczysz że xięgi[1] nikomu więcej jak mnie pożytku nic przyniosły; tak są bowiem umiejętnie i zręcznie napisane, że pisarz, który je do skarbu zaniósł, po zdjęciu z nich kopii, sam do siebie skrobiąc się lewą ręką w głowę mruknął: « rachunek zaiste czysty, ale pieniędzy niema.» Nie wątpię, Pizonie, abyś siadającego już na wóz zięcia twego tą mową nie zatrzymał.
XXVI. O! ciemny, plugawy, ohydny człowieku! któryś zapomniał o swem pochodzeniu w linii męzkiej, i zaledwie pamiętasz od kogo w żeńskiej pochodzisz! Osoba twoja, nie wiem jak ją nazwać, błaha, pozioma, nikczemna, bezecna, tak nizko stoi, że nie zdaje się być godna Mediolańskiego woźnego’, dziada twego.

L. Krassus[2], jeden z najmędrszych ludzi w naszej Rzeczypospolitej, szperał z orężem w ręku po wszystkich prawie Alpów zakałach, żeby tam gdzie nie było nieprzyjaciela jaki pozór tryumfu wyszukać. Podobną żądzą pałał mąż wielkim rozumem obdarzony, K. Kotta[3], chociaż nie miał przed sobą żadnego pewnego nieprzyjaciela. Żaden z nich nie tryumfował; bo jednemu jego spółurzędnik, drugiemu śmierć zagrodziła drogę do tego honoru. Naśmiewałeś się niedawno z żądzy tryumfu M. Pizona[4], od której [5]

  1. Xięgi, litterae, wzięte tu są w podwójnem znaczeniu, xięgi rachunkowe i naukowe.
  2. L. Krassus, sławny mówca, konsul 95 roku, żądał tryumfu za stoczone z Gallami małe utarczki, ale towarzysz jego w konsulacie, Mucyusz Scewola, oparł się temu żądaniu.
  3. K. Aureliusz Kotta, konsul 75 roku, umarł z ran podług Askoniusza w wilią Odprawić się mającego tryumfu.
  4. Obacz o nim notę 48. O nauce i wymowie M. Pupiusza Pizona. Cic. Brutus, 67.
  5. seusza, Macedonią zamienił w prowincyą roku 148, i w parę lat potem tryumfował. — T. Dydiusz wyparł Traków i Skordysków z Macedonii, i odbył tryumf 114 roku.