Strona:Dzieła M. T. Cycerona tłum. Rykaczewski t. 3 Mowy.djvu/463

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

mu doda powagi, ale i do dobrego poprowadzenia naszej sprawy jest nieodbicie potrzebne.
XVII. Szukajmy więc dla niego zaszczytów, które dnia dzisiejszego trudno jeszcze znaleźć. Ale, jak się spodziewam, często będzie miał senat i lud Rzymski sposobność wyniesienia tego młodzieńca na najwyższe dostojeństwa: teraz zaś zdaniem mojem to postanowić należy. «Ponieważ K. Cezar, syn Kaja, kapłan, propretor, w najwaważniejszym Rzeczypospolitej czasie wysłużonych żołnierzy do obrony wolności ludu Rzymskiego zachęcił i pod znaki zaciągnął; ponieważ legia Marsowa i czwarta z największy ochoty i zgodą, pod dowództwem i za powodem K. Cezara, Rzeczypospolitej i wolności ludu Rzymskiego broniły i bronią; ponieważ K. Cezar, propretor, na pomoc prowincyi Gallii z wojskiem ruszył; jazdę, strzelców, słonie pod swoje i ludu Rzymskiego rozkazy poddał, i w czasie najtrudniejszym dla Rzeczypospolitej ocalenia i wolności ludu Rzymskiego stał się podporą: z tych przyczyn senat K. Cezara, syna Kaja, kapłana, propretora, senatorem mianuje, miejsce mu w zabieraniu głosu między pretorami naznacza, a jeżeliby starał się o jakikolwiek urząd, taki na niego wzgląd mieć będzie, jakiby podług prawa mieć wolno było, gdyby w roku poprzednim był kwestorem.»

Dla czegobyśmy, senatorowie, życzyć sobie nie mieli, iżby jak najprędzej najwyższych dostąpił godności? Kiedy prawem o latach[1] przepisywano dla konsulatu wiek dość dojrzały, obawiano się nierozmyślnych popędów młodości. K. Cezar w młodocianym wieku dowiódł, że wyższe i celujące zdolności postępu lat nie czekają. Jakoż przodkowie nasi, ci ludzie starożytni, tak mądrzy przy swej prostocie, prawa o latach nie mieli, które później dopiero zabieganie urzędów z sobą przyniosło, aby było pewne stopniowanie w spółubieganiu się między mającymi równą zasługę. Tak tedy nie jeden wielki talent, nim mógł stać się pożytecznym Rzeczypospolitej, do grobu wstąpił. Ale u dawnych Rulle, Decyusze, Korwiny, i wielu innych; za świeższej zaś pamięci, starszy Scypio Afrykański, T. Flamininus, zostawszy konsulami w młodym bardzo wieku, tak wielkie rzeczy sprawili, iż panowanie ludu Rzymskiego rozszerzyli, imie jego

  1. Trybun L. Williusz Tappulus postanowił roku 180, w jakim wieku o jaki urząd można się było starać. Livius, XL, 44. Obacz notę 3 do drugiej mowy przeciw Rullowi.