Strona:Kapitał społeczny ludzi starych.pdf/18

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.
  • wiek starzenia się, wiek podeszły, wczesna starość, „trzeci wiek” (60-74 lat); osoby w tym wieku to „młodsi-starzy” (ang. young-old);
  • wiek starczy, późna starość, starość właściwa, „czwarty wiek” (75-89 lat); w tym wieku znajdują się „starsi-starzy” (ang. old-old);
  • długowieczność (90 lat i więcej); tego wieku dożywają „długowieczni” (ang. oldest-old; longlife).

Zakłada się przy tym, że etap wieku przedstarczego jest ostatnim, w którym możliwe jest zintensyfikowanie indywidualnych i zbiorowych działań przygotowawczych do życia w okresie starości. Istotne jest tu chociażby podjęcie dodatkowych kursów i szkoleń zawodowych, zdrowego stylu życia, porzucenie nałogów, troska o aktywność fizyczną, badania profilaktyczne, gimnastykowanie umysłu, ale też prowadzenie życia towarzyskiego oraz znalezienie i rozwijanie własnego hobby. W okresie wczesnej starości większość ludzi zachowuje sprawność fizyczną i umysłową, a w krajach rozwiniętych także samodzielność ekonomiczną. Natomiast w okresie późnej starości ludzie mają już problemy z utrzymaniem niezależności, wymagają pomocy i opieki innych. Przebieg wczesnej starości zależy głównie od czynników społeczno-ekonomicznych, osobistej kondycji, aktywności, wykształcenia i dostępu do opieki zdrowotnej. Przebieg późnej starości warunkuje natomiast głównie zapis genomu ludzkiego wyznaczający tempo starzenia się jednostki, wzrasta tu zagrożenie niepełnosprawnością, miażdżycą, chorobą Parkinsona i chorobą Alzheimera.

 Ponadto przyjmuje się, iż starość psychospołeczna zależy od tego, jak poszczególne osoby same oceniają poprzednie fazy swojego życia, czy i w jaki sposób przygotowywały się do starości oraz jakie postawy przyjmują wobec odejścia od pracy zawodowej i rezygnacji z pełnionych wcześniej ról społecznych[1]. Inne czynniki warunkujące jakość i długość życia stanowią m.in. płeć, wykształcenie, świadomość negatywnych stereotypów[2] starości, utrata najbliższych, odejście dzieci lub złe z nimi kontakty, sytuacja materialna, poczucie osamotnienia, posiadanie chorób przewlekłych, lęk przed chorobami i zniedołężnieniem, uczestnictwo w życiu społecznym, status społeczny, zaradność życiowa, świadomość wpływu na kierowanie swym życiem oraz styl życia[3].


  1. ↑ E. Trafiałek, Życie na emeryturze w warunkach polskich przemian systemowych, WSP, Kielce 1998, s. 29.
  2. ↑ Stereotypy są tu rozumiane jako wartościujące, sprzeczne z rzeczywistością i trwałe schematy pozwalające na porządkowanie informacji związanych ze zjawiskami oraz ludźmi. Zob. Z. Bokszański, Stereotypy, a kultura, Fundacja na Rzecz Nauki Polskiej, Wrocław 1997, s. 32.
  3. ↑ Na podst.: E. Trafiałek, Życie na emeryturze w warunkach polskich przemian systemowych, op. cit., s. 30; E. Trafiałek, Starzenie się i starość. Wybór tekstów z gerontologii społecznej, op. cit., s. 73.
Źródło: „https://pl.wikisource.org/w/index.php?title=Strona:Kapitał_społeczny_ludzi_starych.pdf/18&oldid=3315636”