nowagi pomiędzy szybkościami tworzenia się jonów i rekombinacji. Jeżeli koncentracja jonów w gazie nie jest wszędzie jednakowa, jony dyfundują, a ponieważ przestrzenne gęstości ładunków są najczęściej bardzo małe, dyfuzja może doprowadzić do częściowego rozdzielenia jonów dodatnich i ujemnych, na ogół dyfundujących z różną prędkością.
W naczyniu, zawierającym gaz zjonizowany, ścianki naczynia wywierają działania, których następstwem są skierowane ku ściankom ruchy dyfuzyjne. Jon znajdujący się bardzo blisko ścianki jest przyciągany przez nią w ten sposób, jak gdyby źródłem przyciągania był obraz elektryczny, tj. cząsteczka podobna lecz posiadająca ładunek przeciwnego znaku i umieszczona symetrycznie względem jonu z drugiej strony ścianki. W skutek tego jony osiadają na ściance, która usuwa z gazu jony znajdujące się w jej bezpośrednim sąsiedztwie. Dyfuzja sprawia, że te jony zostają natychmiast zastąpione przez inne.
Działanie ścianek wzrasta wraz z wielkością ich powierzchni, tak np. filtrując gaz poprzez watę można pozbawić go jonów w zupełności.
Natężenie prądu w gazie zjonizowanym może zmieniać się w szerokich granicach, co zmusza do używania przyrządów pomiarowych różnych typów.
Prądy przenoszone w samoistnym wyładowaniu np. w postaci iskry mierzy się przy pomocy amperomierzy lub miliamperomierzy. Prądy powstające w gazach zjonizowanych pod działaniem promieniowania posiadają na ogół małe natężenie. Możemy je mierzyć za pomocą galwanometrów, których czułość jest rzędu 10—11 amp., najczęściej jednak używa się elektroskopów lub elektrometrów, pozwalających mierzyć prądy o natężeniu od 10—10 do 10—15 amp. a nawet słabsze.
W urządzeniach przeznaczonych do tego celu należy rozróżnić dwie części główne: aparat pomiarowy, oraz komorę jonizacyjną.
