Strona:Ramacharaka - Religje Indyj.pdf/18

tożsama z Nim, i to przypomina nauczania Ramanugi, i częściowo najbardziej podniosłe strony nauki Wallabhaczarji.
 Istnieje jeszcze jedna sekta, założona w trzynastym wieku przez Madhwaczaraja i znacznie rozpowszechniona w Indjach. Sekta owa nazwana Madhwą, zlewa się z sektami Waisznawy i niektórzy widzą w niej dualistyczną formę Wedanty. Nazywają ją niekiedy Dwajta, czyli „dualistyczna“ filozofja, w przeciwieństwie do Adwajty, czyli „antidualistycznej“ filozofji, będącej jedną z gałęzi Wedanty. Pochodząc od antidualistycznej Adwajty i od Wiszisztadwajty z jej ideami „zmiękczonego dualizmu“, system Dwajty stawia zasadę wiecznej różnicy między Brahmanem i indywidualnemi duszami. Ostatnie rozpatrują się jako indywidualne duchy, czyli Purusze systemu Sankhya. Podobieństwo tych dwuch systemów wzmacnia się jeszcze przez to ogólne dla nich założenie, że materję uważa się za istniejącą wiecznie, oddzielnie i odrębnie tak od Brahmana, tak i od indywidualnych dusz, czyli Purusz. W ten sposób zasadnicze ideje tej sekty są (Madhwa) jaby bezpośrednio wyjęte z systemu Sankhya i potem połączone z ideją Brahmana. Sekta Madhwa głosi siłę ubóstwiania Waji, syną Kriszny, uważając, że Waju wcielił się w Madhwaczarię, założyciela sekty. Nauka Madhwy zasadniczo różni się od panującej hinduskiej idei powszechnego oswobodzenia i zbawienia od Samsary, — teorji, według której wszystkie dusze jednakowo mogą osiągnąć wolność. Madhwa, odwrotnie, trzyma się kalwińskiego punktu widzenia i dzieli indywidualne dusze na trzy szeregi: 1) dusze, których przeznaczeniem wstąpić do sfer wiecznej błogości po uwolnieniu się od Samsary; 2) dusze, skazane na wieczną Samsarę bez możliwości uwolnienia się i 3) dusze, skazane, wskutek niskości swojej przyrody na wieczne piekło.
 Wymienimy tutaj jeszcze niektóre drugorzędne kulty i sekty, z których każdy i każda ma swoich wyznawców, rozrzuconych po całych Indjach; sekty te są:
 Nimbarka, założona przez Nimbarkę w dwunastym wieku — gałąź sekty Wisznuitów; wyznawcy Nimbarki czczą Krisznę i jego towarzyszkę Radhę. Sekta owa nie ma jasno wyrażonych nauk i uważana jest raczej, jako religijna „nazwa“, niż szkoła lub system.
 Ramanamda, założyciel Ramanada — były uczeń Ramanugi, — sekta, zbliżona do nauczania wiszitadwajtystów, z pewnemi uzupełnieniami i zmianami. Wyznawcy jej należą do biedniejszych klas ludności północnej części Indyj.
 Kabirpantha, założyciel Kabir, uczeń Ramanandy. Nauki jego stanowią monistyczny panteizm, ogrzany jednakże, gorącem dążeniem w stronę Bhakti, ze skłonnością do ekstazy i wzruszeń. Wpływ Sufizmu na naukę Kabira jest widoczny. Kabir wierzył w istnienie Naczelnego Bytu, który był dla niego istotą wszelkiego duchowego bytu i wszelkiego duchowego przejawu. Na materjalny wszechświat patrzył, jako na „ciało“ Naczelnego Bytu. Byt rozwinął Maję, która utworzyła hinduską trójcę: Brahmę, Sziwę i Wisznu, a ci ostatni stworzyli innych bogów, którzy