Strona:Stanisław Brzozowski - Współczesna powieść polska.djvu/25

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

subjektywne poczucie pożytku, zaspokojenia potrzeb może być dostateczną podstawą dla istnienia całych warstw ludzkości, żyjących »z nadwartości«. Podobnie, zdaniem Brunetièra powieść Balzac’a nie tylko wytworzyła cały szereg nowych zagadnień, z jakiemi odtąd zwracać się zaczęli czytelnicy i pisarze do badań historycznych, lecz przeistoczyła nawet samo życie, któte ucieszywszy się, że w dziełach Balzac’a powieść osiągnęła wreszcie całkowitą realizacyę swego określenia, zaczęło czynić wysiłki, aby stać się podobnem do tego, co ta powieść o nim opowiada. Teorya Brunetièra, szczególnie zaś jego żałośnie jałowa książka o Balzac’u, która jest najświeższem teoryi tej zastosowaniem, może stać się pożyteczną jako oznaka ostatecznego zwyrodnienia i wpadającej w karykaturę własną kompromitacyi — przesądu o samoistnem życiu rodzajów i form literackich, a co zatem idzie, jako wezwanie do stworzenia nowych metod badań estetycznych, któreby wiązały te czysto formalne i w formalizmie swym czcze zagadnienia z wytwarzającem literaturę życiem. Wszelka inna, niż