Jakoż Herbest wbrew przedstawieniom kard. Hozyusza wstąpił 1571. do nowicyatu w Rzymie, stał się niebawem jednym z najdzielniejszych szermierzy katolicyzmu i przez lat 22. apostołem Rusi, Pokucia, Podola i Wołynia[1].
Wileńskie kolegium liczyło w pierwotnym swym składzie 26. osób:[2] między nimi czterech profesorów, 9 młodych Jezuitów słuchaczów teologii, jeden filozofii, 5 nowicyuszów i 6 braci; kazania polskie mówili Warszewicki i Konarczyk. Na ich utrzymanie legował biskup 1569 r. 2.000 kop groszy litew.[3] (46.000 złp.) na dobrach Szyrwintach, zamienionych potem na Trokiele, oraz wsie Miedniki albo Kamienny Loch, Bieniace, Noskowicze, Pikciuny i Rykonty z jeziorem o trzy mile od Wilna, z budynkami, lasami, łąkami i gruntami.[4] Jenerał Borgiasz w dwóch listach 1569 r. dziękował biskupowi za tę fundacyę, a król Zygmunt August zatwierdził ją przywilejem z zawieszoną pieczęcią.[5]
- ↑ Wielewicki. Hist. diarius domus professae ad s. Barbaram Cracoviae I. 146. Rostowski 12. Ossoliński Wiadom. hist. kryt. IV.
- ↑ O. Stanisław Warszewicki, rektor, kaznodz. przełożony nad fabryką.
O. Michał Tolmajner, vice rektor, prof. hebraiki, prefekt sodalisów.
O. Wojciech Teobolt (Tobolski), prof. logiki i matematyki, mistrz nowicyuszów.
O. Jan Konarczyk (Conarius), kaznodzieja polski, słuchacz filozofii.
O. Jan Vierus, słuchacz kursu teologii.
Magister Maciej Hasler, prof. humaniorów.
„ Maurycy Haili, słuch, filozofii.
„ Teodozy Bochen, prof. 3 kl. gram słuch teol.
Melchior Dyr, Piotr Lilia, Paweł Sarbirin, Marcin Paski, Piotr Fabrycy, Marcin Laterna, Polacy, Wilhelm Kamerer z Bawaryi — słuchacze kursu teologii. - ↑ Według Czackiego kopa litewska wynosiła 1564—73 koło 23 złp.
- ↑ Archiv. Prov. Pol. Lith. Fundationes II.
- ↑ Rostowski, 402. Obszerniej o fundacyi i dziejach kolegium wileńskiego w tomie IV.
