Strona:Stanisław Załęski - Jezuici w Polsce T. 1 Cz. 2.djvu/135

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

skiego z silną załogą na zajęcie Chocima, z którego 200 Węgrów Rozwana ustąpiło, sam zaś w kilka dni później przeszedł Dniestr z resztą wojska i rozłożył się taborem między Prutem a Jassami.

Ledwo 15.000 rodzin liczyła Mołdawia, tak była zniszczoną wojnami i okrucieństwem Rozwana. Więc resztki bojarów i tłum chłopów ciśnie się do Chocima i błaga hetmana, aby im dał hospodara z krwi ludu. Dał im go w osobie znanego nam Jeremiasza Mohiły, który już indygenat polski na sejmie 1593 otrzymał i z domami Wiśniowieckich, Koreckich, Potockich i Przerębskich był spowinowacony, ale greckiej wiary twardo się trzymał[1]. Mohiła zobowiązał się uznać Mołdawią za województwo polskie, siebie za polskiego wojewodę z temi prerogatywami co inni wojewodowie. Obydwa narody polski i mołdawski stają się bratnimi, wolno im obustronnie kupować ziemię i wchodzić w małżeństwa. Najzupełniejsza wolność religijna dla Katolikow i ludzi greckiej wiary, opieka i lepsza dotacya dla kleru obojga wyznań zapewniona. „Pod tymi warunkami hospodar poddaje się na wieczne czasy w hołd i poddaństwo, tak jak książę pruski, królowi JM. i królestwu Polskiemu a to z dziećcmi, potomkami i całą prowincyą wołoską“ (mołdawską). Gdyby Turcyą tego układu nie zatwierdziła, przyrzekał Mohiła „pokój i dobre sąsiedztwo między Polską i Porta utrzymać, rodowitym Polakom wszelkie usługi czynić“ i każdej chwili sposobnej gotowym być do uznania zwierzchnictwa króla polskiego nad sobą. Dotyczący dokument spisany wobec sześciu panów radnych w Jassach 21 sierp. 1595, opatrzony

  1. Niesiecki V, 448. Stara to od XIII w. wołoska rodzina, bierze nazwisko swe od „gęstych mogił trupów nieprzyjacielskich, któremi dzielny ich antenat brzegi Dunaju obsypał“. Na dworach hospodarów Mohiłowie piastowali najwyższe urzędy, a przez żony skoligaceni byli z Paleologami, Dukami, Kantakuzenami. Jeremi miał cztery córki poślubione: Regina kciu Mich. Wiśniowieckiemu, Maria Stefanowi Potockiemu a po nim Mik. Firlejowi, Katarzyna księciu Samuelowi Koreckiemu, Anna 1° voto Przerębskiemu 2° Czarnkowskiemu 3° Myszkowskiemu 4° Stanisławowi Potockiemu wdzie krak. umarła 1666 katoliczką. Z trzech synów Jeremiego, Konstantyn właściciel dóbr Uścia i Aleksander byli hospodarami Mołdawii.