tycznych, dominujących we współczesnej geopolityce: 1) geopolityka „klasyczna” Halforda Mackindera, 2) analizy układu sił w środowisku międzynarodowym nawiązujące do szkoły realizmu politycznego w stosunkach międzynarodowych, 3) geoekonomia oraz 4) geopolityka krytyczna[1]. W ramach tych podstawowych podjeść geopolitycznych można jednocześnie zauważyć koncentrację na następujących problemach:
1) Konflikty terytorialne/przestrzenne ― badania geopolityczne często wymagają koncentracji na problemach terytorium, siły i konfliktów pomiędzy narodami i państwami czy też innymi podmiotami geopolitycznymi. W relacjach międzynarodowych zazwyczaj zdobycie kontroli nad określonym terytorium zwiększa potęgę i możliwości działania, w większa potęga pozwala rozszerzyć swoją kontrolę nad przestrzenią. W historii stosunków międzynarodowych państwa silniejsze starały się, bezpośrednio lub pośrednio, przejmować kontrolę nad obszarami państw. W wielu wypadkach siła pozwalała na uzyskanie bezpośredniej, formalnej, politycznej suwerenności nad wybranym obszarem. W historii ludzkości wiele konfliktów zbrojnych było wywołanych przez rywalizację o określone terytorium, a na politykę zagraniczną wielu państw i narodów duży wpływ miała chęć zdobycia kontroli nad określonym terytorium wywołana przyczynami ekonomicznymi, militarnymi czy też politycznymi. Problem relacji pomiędzy potęgą, przestrzenią i polityką jest jednym z najstarszych pól badawczych geopolityki. Jak się wskazuje w literaturze przedmiotu, struktura geopolityczna świata składa się z cząstek, które można nazywać ośrodkami siły lub też elementami podstawowymi. Pod tymi pojęciami można rozumieć rozmaite podmioty: państwo terytorialne, wędrujący lud, wspólnotę etniczną, religijną czy też cywilizacyjną. Każda struktura geopolityczna jest zbudowana z takich elementów. Między elementami podstawowymi dochodzi do konfliktów; ponieważ istnieją i rozwijają się ― a więc mają własne odmienne potrzeby, interesy, konieczności ― zgodnie z rachunkiem prawdopodobieństwa pewna ich część musi być przeciwstawna, a więc rodzi sprzeczność, spór, konflikt. Konflikty występujące pomiędzy poszczególnymi ośrodkami siły są charakterystyczne dla wszystkich układów geopolitycznych[2]. Dlatego też, jak się niekiedy wskazuje, geopolityka, rozumiana jako rywalizacja o kontrolę nad przestrzenią, koncentruje się na analizach potęgi aktorów geopolitycznych w kontekście ich możliwości do sprawowania lub też rozszerzenia kontroli nad określonym terytorium[3].
