Strona:Z tajników archiwów dyplomatycznych (stosunki polsko-amerykańskie w latach 1948-1954).pdf/71

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

dług prawa amerykańskiego bądź służąc w Wojsku Polskim, bądź biorąc udział w głosowaniu powszechnym[1].
W swojej odpowiedzi z 28 maja MSZ stwierdził, że Amerykanie mówią o 20 tysiącach przypadków. Amerykanie przedłożyli zaledwie 63 przypadki. Z tego 24 osoby zostały następnie zwolnione z więzienia.
Wśród tych ok. 20 tysięcy osób roszczących sobie prawo do obywatelstwa amerykańskiego w większości są to osoby, które urodziły się w Stanach Zjednoczonych i jako dzieci wróciły z rodzicami do Polski po II wojnie światowej. Władze polskie twierdziły, że są to obywatele polscy ponieważ choć urodzili się w USA, ale ich rodzice byli obywatelami polskimi. Amerykanie z kolei twierdzili, że mają oni obywatelstwo amerykańskie ponieważ urodzili się na terenie Stanów Zjednoczonych[2].
Odpowiedzią na notę amerykańską z 21 maja 1948 r. była nota MSZ z 14 czerwca adresowana do ambasady amerykańskiej. Nota ta stwierdzała, że Komisja powołana została do tego by ułatwić rządowi USA udowodnienie wyłącznego obywatelstwa amerykańskiego osób aresztowanych. Podczas gdy strona amerykańska powołała się w Komisji jedynie na fakt urodzenia w Stanach Zjednoczonych pomijając zupełnie odmienność ustawodawstwa polskiego co do źródeł nabycia obywatelstwa i nie uznanie przez ustawodawstwo polskie zaleciła by uznać wyłącznie za obywateli polskich osoby urodzone z obywateli polskich, jeśli 1) zażądały i otrzymały paszport polski, 2) przyjechały i osiedliły się w Polsce, 3) nie rejestrowały się jako cudzoziemcy.
Stanowisko polskie — stwierdza nota — oznaczało więc położenie nacisku na wybór jednego z przysługujących dwu różnych ustawodawstw obywatelstwa dokonany wymienionymi wyżej trzema aktami woli. Stanowisko polskie było przejawem chęci załatwienia sprawy i „zawierało nadzieję, że może być przyjęte także na gruncie ustawodawstwa amerykańskiego. Nie spotkało się ono jednak ze zrozumieniem u strony amerykańskiej”[3].

Władze polskie nie kwestionowały wyłącznego prawa rządu USA do orzeczenia kto ma prawo do obywatelstwa amerykańskiego, ale nie pozostawiały również wątpliwości co do tego, że są wyłącznie powołane do rozstrzygnięcia kto jest obywatelem polskim. „Rząd RP — głosiła nota — nikomu nie narzuca obywatelstwa, ale temu, który je posiada nie pozwala na zmianę bez zachowania obowiązujących przepisów prawnych. W każdym wypadku zatem, w którym władze polskie, opierając się na ustawodawstwie polskim stwierdzą, że pretendent do obywatelstwa

  1. AMSZ, Z9. T27. W2.
  2. Central Files: 860C.012/6-548. UPA Reel 7.
  3. AMSZ, Z6. T1387. W89.