Strona:Dzieła M. T. Cycerona tłum. Rykaczewski t. 3 Mowy.djvu/348

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

mordu zachowany; hakiem do Tybru zawleczony niewolnik, który był sobie imię K. Mariusza przywłaszczył[1]. Wszystko to spólnie z kollegą sprawił. Inne rzeczy sam Dolabella zdziałał, do których, gdyby się Antoniusz nie oddalił, sądzę że takżeby należał. Kiedy ta straszna zaraza szerzyła się w Rzymie i coraz się bardziej wzmagała, kiedy ci sami którzy sprawili pogrzeb bez grobu[2], zgliszcze na Forum rozniecili, kiedy hultaje z podobnymi sobie niewolnikami codzień otwarciej domom i świątyniom naszym grozili; Dolabella tak surowo ukarał tych zuchwałych niewolników i tych ohydnych i niegodziwych obywatelów, tak prędko obalił tę przeklętą kolumnę[3], iż mi dziwno zdawało się że dni następne tak się od onego dnia różniły.

Aż nakoniec pierwszego czerwca, na który nas Antoniusz zwołał, wszystko się odmieniło: nic się nie działo za dołożeniem się senatu; wiele ważnych postanowień zapadło przez odwołanie się do ludu, czyli raczej w nieobecności i pomimo woli ludu[4]. Konsulowie na rok następny naznaczeni mówili, że nie śmieją przychodzić do senatu; zbawcy ojczyzny ustąpić musieli z miasta, które z jarzma niewoli oswobodzili; a jednak sami konsulowie i w mowach publicznych i w prywatnych rozmowach nie mogli się ich wychwalić. Tak zwanych weteranów, których los senat troskliwie zabezpieczył, nie do zachowania tego co mieli, ale do pożądania nowych zdobyczy poduszczano. O czem gdy wolałem słyszeć, niż na to patrzeć, mając

  1. Konował nazwiskiem Hierofilus, udający się za wnuka Mariusza, a tem samem za krewniaka Cezara, bo ciotka (siostra ojca) Cezara była za Mariuszem, poburzył lud przeciw zabójcom Cezara, kiedy ciało jego palono, za co Antoniusz powiesić go kazał. Appian, III, 1. Valerius Maximus, IX, 15. Ciała ukaranych śmiercią złoczyńców wystawiano na widok ludowi na schodach Gemońskich pod górą Kapitolską, a potem zaczepionym o żebro hakiem wleczono do Tybru. Juvenalis, X, 65.
  2. To jest spalili ciało Cezara na Forum. Appian, II, 20.
  3. Na miejscu gdzie spalono ciało Cezara, lud postawił kolumnę z napisem: Ojcu ojczyzny, przy której cześć mu bozką oddawał. Suetonius, Julius Caesar, 85. Za obalenie tej kolumny, strącenie jej budowniczych ze skały Tarpejskiej, wbicie na krzyż niewolników, Cycero wynosi pod niebiosa zięcia swego Dolabellę. Cicero ad Atticum, XIV, 15, 16. Epist. fam. IX, 14.
  4. Chciał przez to Cycero powiedzieć, że pospólstwo, do którego się Antoniusz odwoływał, nie było ludem.