Strona:Dzieła M. T. Cycerona tłum. Rykaczewski t. 3 Mowy.djvu/387

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

nie przeszkodzisz), o twem zgubnem sprzeciwieniu się mówić będą[1].
Działałże senat namiętnie, działał nierozmyślnie, kiedyś ty, jeden młodzieniec, nie pozwalał całemu temu stanowi przedsiębrać środków ocalenia Rzeczypospolitej, i to nieraz, ale ciągle, kiedyś w niczem powadze senatu uledz nie chciał? O coż szło, jeśli nie o to tylko żeby cię powstrzymać od zaburzenia i wywrócenia z gruntu Rzeczypospolitej? Kiedy cię nareszcie ani przedniejsi obywatele prośbami, ani starsi napomnieniami, ani wszyscy senatorowie radami, od zaprzedanego zdania odwieść nie mogli, wtenczas dopiero, po wielu napróżnych staraniach, musiano cię dotknąć ciosem, który rzadko kogo przed tobą ugodził, i z którego nikt się nie podźwignął. Wtedy dopiero dał senat broń przeciw tobie konsulom, tudzież wszelkim innym władzom i zwierzchnościom, od którejbyś się nie wybiegał, gdybyś się nie uciekł pod obronę oręża Cezara.

XXII. Ty, ty, mówię, M. Antoniuszu, pierwszy dałeś przyczynę Cezarowi, chcącemu wszystko zaburzyć, wypowiedzenia wojny ojczyźnie. Coż on bowiem innego mówił, jaki przytaczał powód szalonego postanowienia i postępku swego, jeśli nie zaniechany opór, prawo trybuńskie zniesione, władzę Antoniusza przez senat ścieśnioną[2]? Pomijam jak ten powód był błahy i fałszywy, zwłaszcza

  1. Plutarch, Caesar, 36, Antonius, 7. Suetonius, Caesar, 31. Dio Cassius, XLI, Appian, II, 5.
  2. Konsulowie, K. Klaudiusz Marcellus i L. Korneliusz Lentulus Crus, podali w senacie pierwszego stycznia 69 roku rzecz na zdania: czyli mają i Pompejusz i Cezar władzę złożyć? Wszyscy prawie zgodzili się na to oprócz Scypiona i niektórych jego przyjaciół, którzy utrzymywali, iżby samemu Cezarowi władza była odjęta. Konsul Lentulus nie tylko ze Scypionem złączył zdanie, ale i z tem się oświadczył, iżby Cezara jako zdrajcę i nieprzyjaciela ścigać i ukarać. Powstało zatem zamieszanie, i rada się owa bezskutecznie rozeszła. Choć potem skromniejsze nadeszły od Cezara listy, bo żądał tylko mieć część Gallii i Illiryą z dwiema tylko legiami pod swą władzą, na co i Pompejusz zezwalał ale bez wojska, niepohamowany w zacieczeniu swojem Lentulus, powstawszy na trybunów, Antoniusza i Kw. Kassiusza, stronników Cezara, obelżywie ich nakoniec z senatu wypędził. Przyjął uciekających do siebie Cezar, i przełożywszy wojsku swą krzywdę, przeszedł Rubikon, Plutarch, Caesar, 36. Obacz mowę Cezara do wojska, w której podaje za przyczynę wojny przeciw ojczyźnie zgwałcenie władzy trybuńskiej w osobach Kassiusza i Antoniusza. Caesar, de bello civili, I, 7.