Przejdź do zawartości

Strona:Dzieła M. T. Cycerona tłum. Rykaczewski t. 6 Pisma krasomówcze.djvu/143

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Wystąpił problem z korektą tej strony.

pochwałę zasługuje, rozczulić się powinniście, widząc Kw. Metella tak żałośnie i z miłością synowską bolejącego[1].“
Z rodzaju: „Jeżeli urzędnicy są pod władzą ludu Rzymskiego, dla Czego oskarżasz Norbana, który będąc trybunem woli ludu był posłuszny?“
Z gatunku, który jest podrzędny rodzajowi: „Jeżeli ci wszyscy, którzy mają na pieczy dobro Rzeczypospolitej, drogimi nam być powinni, to zapewne przed innymi wielcy wodzowie, których roztropnością, męztwem, narażeniem się na niebezpieczeństwa, zachowujemy i nasze całość i godność Rzeczypospolitej[2].“
Z podobieństwa: „Jeżeli zwierzęta swój płód kochają, jakże dzieci naszych kochać nie mamy?“
Z niepodobieństwa: „Jeżeli Barbarzyńcy z dnia na dzień żyją, celem naszych myśli wieczność być powinna.“ W podobieństwach i w niepodobieństwach przywodzić trzeba przykłady z cudzych czynów, mów i wypadków, często nawet przeplatać zmyślonemi powieściami.
Z przeciwieństwa: „Jeżeli Grachus był występnym obywatelem, Opimiusz chwalebnie z nim postąpił.“
Z następstwa: „Jeżeli on mieczem zabity został, a ty jego nieprzyjaciel ze skrwawionym mieczem na tem samem miejscu schwytany byłeś, i prócz ciebie nikogo tam nie widziano, jeżeli nikt inny’ nie miał przyczyny popełnienia tego zabójstwa; jakże wątpić mamy, żebyś nie był jego zabójcą?“

Ze zgodnych, poprzednich i sprzecznych okoliczności dowodzić trzeba, jak Krassus w mowie w młodym wieku lnianej[3]: „Jeżeli, Karbonie, broniłeś Opimiusza, nie dla tego

  1. Kw. Cecyliusz Metellus. Numidicus, zwycięzca Jugurty, ustąpił, z Rzymu roku 101 na dobrowolne wygnanie, za sprawą swego oskarżyciela trybuna Saturnina, ale wkrótce po jego zabiciu na prośbę syna, którego ztąd Piusem nazwano, przywołany został. Mowa Cycerona po powrocie miana w senacie, 15, miana do ludu, 3. Velleius Paterculus, 11, 15, Valerius Maximus, II. 8, 4. Florus, III, 16.
  2. Może z mowy Antoniusza za Akwiliuszem. Obacz rozdział 28 i 47.
  3. Krassus mając dopiero lat dwadzieścia jeden oskarżył roku 119 Karbona za należenie do uduszenia we śnie młodszego Scypiona Afry-