Strona:Dzieła M. T. Cycerona tłum. Rykaczewski t. 6 Pisma krasomówcze.djvu/175

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Wystąpił problem z korektą tej strony.

Dowcipnie także L. Nazyka na pytanie cenzora Porcyusza Katona: „Podług twojej myśli, czy masz żonę?“ odpowiedział: „Mam, ale nie podług mojej myśli[1].“
Te rodzaje żartów wtenczas tylko są dowcipne, kiedy czego innego oczekiwaliśmy, a co innego powiedziano, zimne są w przeciwnym przypadku; bo, jak pierwej powiedziałem, jest w naturze człowieka mieć za zabawne zawiedzione oczekiwanie, i dla tego śmiejemy się, kiedy nas omyliło to oczekiwanie.

LXV. Żarty są także w słowach, kiedy pochodzą albo z przystosowania, albo z przenośni, albo z odmienionego przez ironią słów znaczenia.
Z przystosowania: Kiedy niegdyś M. Pinariusz Ruska wnosił swe prawo o wieku do urzędów potrzebnym, a M. Serwiliusz odradzający przyjęcie tego prawa zapytał go: „Powiedz mi, Pinariuszu, jeżeli przeciw' tobie mówić będę, czy mnie zelżysz jak drugich?“ on mu na to: „Jak posiejesz, tak zbierzesz.“
Z przenośni: Kiedy Koryntowie przyobiecali starszemu
Scypionowd postawić posąg, gdzie stały innych wodzów posągi, on im odpowiedział, „że nie lubi posągów w szwadron uszykowanych[2].“

    konsulowi, że jego centurya wybrała konsulem Acydyna, zapytał go woźny: Co o nim powiesz? i otrzymał powyższą odpowiedź grzecznie znaczącą, że go nie miał za godnego otrzymania konsulatu. L. Manliusz Acydynus Fulwianus był obrany konsulem na rok 179.

  1. Cenzor spisując ludność, zapytywał każdego obywatela: habesne uxorem? bo nieżonaci pewien podatek płacili. To pytanie poprzedzała formuła urzędowa: ex tui animi sententia, dobrowolnie, szczerze, bez przymusu, której używano także odbierając od kogo przysięgę. Nazyka zażartował z tej formuły odpowiadając, że ma żonę, ale nie podług swej myśli, za co surowy cenzor Kato strącił go, jak mówi A. Gelliusz, IV, 20, do ostatniej klassy, inter aerarios retulit. Kto był ten L. Nazyka. niewiadomo. Idąc za Ernestim, odjąłem mu nazwisko rodowe Porcyusz, i Katonowi dodałem, bo Nazykowie nie należeli do rodu Porcyuszów.
  2. Turmales displicere. Chciał im przez to dać do zrozumienia, że nie dba o zaszczyt, który będzie musiał z drugimi podzielać.